Σιάτιστα

Παλαιό Όνομα :Φλουροχώρι

Δήμος : Βοΐου

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Τα κεφαλοχώρια, Λάψιστα (Ανασελίτσα) και Σιάτιστα, ήταν σε πλήρη κλίμακα και από πολύ καιρό εξελληνισμένα και μη έχοντας πια μερικούς Τούρκους αγάδες.(Berard,σ. 376)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Στη Σιάτιστα υπήρχε έδρα επισκοπής. (Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 273)
Λίγα χρόνια νωρίτερα η Νάουσα ήταν ένα από τα πιο σημαντικά εμπορικά κέντρα της βόρειας Ελλάδας, όπως η Βέροια, η Σιάτιστα και η Καστοριά. Υπήρχαν έμποροι που διακινούσαν προϊόντα στο Χριστιανικό χώρο όπως και στην Τουρκία, όμως τώρα κανένας από αυτούς δεν παραμένει εκεί.(Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 284-285)
Προχωρώντας προς τα δυτικά, βρίσκεται η βάση του βουνού Δόξα η οποία αφήνει ένα άνοιγμα δύο μιλίων από εκεί μέχρι την αντίστοιχη προέκταση του βουνού της Σιάτιστας. Όμως πέρα από το άνοιγμα το επίπεδο ξανά φαρδαίνει σε μια πεδιάδα πιο εκτενή από αυτή του Σαριγκιόλ.(Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 298)
Το κατάλυμά μου είχε χτιστεί όπως τα σπίτια στη Σιάτιστα, με λεπτούς τείχους και δωμάτια τα οποία μολονότι είναι μικρότερα είναι πιο ευρύχωρα από αυτά στα κανονικά ελληνικά και τούρκικα σπίτια. (Leake,τομ.ΙΙΙ,σ. 299)
Από την επισήμανση του Πολυβίου πληροφορούμαστε ότι η Κανδαβία οδός διέσχιζε την χώρα των Εορδαίων, ξεκινώντας από αυτήν των Λυγκιστών έως την Έδεσσα. Συνεπικουρούμενοι από τις ιστορικές πηγές που αναφέρονται, σε αυτό το γεγονός , όπως και σε άλλο απόσπασμα του Λατίνου ιστορικού στο οποίο περιγράφει την προέλαση του Περσέα από το Κίτιο στην Κάτω Μακεδονία μέσα από την Εορδαία στην Ελίμεια και στον Αλιακμόνα, δυνάμεθα να εξετάσουμε την ακριβή κατάσταση στην Εορδαία . Η περιοχή αυτή μοιάζει να εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής πλευράς του όρους Βερμίου, συμπεριλαμβανομένων του Οστρόβου και της Κατράνιτσας στα βόρεια, το Σαριγκιόλ στο κέντρο και στα νότια οι πεδιάδες του Τζουμά, Μπουτζά και του Καραγιάννη, καθώς και τις κορυφογραμμές κοντά στην Κοζάνη , την Κλεισούρα και τη Σιάτιστα, που μοιάζουν να είναι τα φυσικά όρια της περιφέρειας. (Leake, τομ.ΙΙΙ, σ. 316 )
Ο Τσερσεμπάς είναι ορατός από εκεί όπως και το όρος Βούρινος και το Γκιοζτεπέ: ανάμεσά τους βρίσκεται το βουνό της Σιάτιστας πολύ κοντά στην Κοζάνη και το Σινιάτσικο.(Leake, τομ.ΙΙΙ,σ. 331)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.

Μετά από μια απότομη ανάβαση μισής ώρας από το όρος Βούρινο βρίσκεται η Σιάτιστα. Η Σιάτιστα, την οποία ο Δον Βαισσέτ στη “Γεωγραφία” του αποκαλεί Σισάνυ και ο πατήρ Λεκιέν, Σισάνιουμ, ενώ ο σημερινός συγγραφέας της ονοματολογίας των ελληνικών επαρχιών, Σισάνιον, ιδρύθηκε από Βλάχους βοσκούς γύρω στον 12ο αιώνα. Τα απέραντα και εύφορα βοσκοτόπια του Βερμίου προσέλκυσαν και στη συνέχεια συγκράτησαν εδώ τους πρώτους έποικους, που ονόμασαν τον καταυλισμό τους Buono, Καλό, χάρη στα καλά νερά μιας πηγής κοντά στην οποία έστησαν αρχικά τα τσαντίρια τους οι πρώτοι κάτοικοι. Οι κάτοικοι που αφηγούνται αυτή την ιστορία λένε ότι, όταν ο πληθυσμός αυξήθηκε, ιδρύθηκε η κάτω πόλη, που την ονόμασαν Γεράνια ή Γαλάζια, και το όνομα Τσαντίρι-Σκηνή διατηρήθηκε μόνον στην επάνω πόλη που βρισκόταν κοντά στην καλή πηγή. Τα ονόματα αυτά όμως δεν επικράτησαν μιας και, λόγω των τυριών της, την ονόμασαν Τυρίτσα, ενώ αργότερα οι λέξεις Τσαντίρι και Τυρίτσα έδωσαν την ονομασία Σιάτιστα, η οποία έχει επικρατήσει σήμερα στη Μακεδονία. Η μητρόπολη της πόλης ανεγέρθηκε μετά την κατάλυση του Εξαρχάτου της Οχρίδας και ο Αρχιεπίσκοπός της είχε επονομαστεί Σπανός, δηλαδή αγένειος, γιατί η φύση τον είχε στερήσει από το σημάδι εκείνο του ανδρισμού.
Η Σιάτιστα, κτισμένη στη μεσαία περιοχή του Βερμίου, πάνω στην πλαγιά ενός πλατώματος περιτριγυρισμένου από τέσσερα βουναλάκια, όπου ορθώνονται εκκλησίες με δέντρα ολόγυρα τους και χωρισμένη στα δυο, όπως ήταν και αρχικά, περικλείει επτακόσια σπίτια και μερικές εκατοντάδες καλύβες στα όριά της. Η επάνω πόλη απλώνεται πάνω στη μεσημβρινή πλαγιά του βουνού κλιμακωτά, ενώ η κάτω πόλη, που διατήρησε το όνομα Γεράνια, κτίστηκε πάνω στην περιφέρεια ενός ημικυκλικού κώνου, μέσα στον οποίο κυλούν τα νερά της Καλής Πηγής.
Οι κάτοικοι ισχυρίζονται ότι τον δέκατο έκτο αιώνα η επισκοπή της Σελίτσας, που την αποκαλούν Σισάνιον, μεταφέρθηκε στη Σιάτιστα. Εκείνη την εποχή, μοναδικός ηγέτης τους ήταν ο μητροπολίτης, ενώ σήμερα η εξουσία του έχει περιοριστεί στον θρησκευτικό τομέα αποκλειστικά, οι δε κάτοικοι κατανέμονται σε δεκαπέντε ενορίες με ισάριθμους ιερείς που αγοράζουν το αξίωμά τους ισοβίως. Όσον αφορά τις διοικητικές υποθέσεις, όπως η πληρωμή του χαρατσιού και των οφειλών, διεκπεραιώνονταν στο Σαριγούλ, ενώ οι επίδικες περιπτώσεις παραπέμπονταν στη δικαιοδοσία του δικαστηρίου της Ελασσόνας, μιας πόλης που απέχει δεκαοχτώ λεύγες από εκεί. Η αραιή επαφή των κατοίκων με τους Τούρκους είχε σαν άμεση συνέπεια οι περισσότερες υποθέσεις τους να διαβιβάζονται στο πατρικό δικαστήριο του Αρχιεπισκόπου τους. Κι αυτός ο ιεράρχης, χάρη στις σπάνιες συμβιβαστικές αρετές του, έκανε την ομόνοια να βασιλεύει ανάμεσα στους χριστιανούς. Μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού της πόλης ήταν έμποροι, ταξιδεμένοι στη Βιέννη, τη Λειψία και τη Γερμανία, όπου φαίνεται ότι επηρεάστηκαν από τη γερμανική ευθύτητα, αποβάλλοντας την κατεργαριά, την τόσο χαρακτηριστική του ελληνικού δαιμονίου. (Pouqueville, τόμ. ΙΙΙ, σ. 78-80)

Το ανδρικό ένδυμα είναι για τους φτωχούς η κάπα, ενώ για τους πλούσιους, το μακρύ κοστούμι με το τεράστιο καλπάκι. Οι γυναίκες της Σιάτιστας σκεπάζονταν με ένα βελούδινο κάλυμμα διακοσμημένο με σιρίτια και κεντημένο με κουρελάκια που σχηματίζουν διάφορες παραστάσεις. Συχνά, ολόκληρη η πλάτη ενός τέτοιου φορέματος σκεπάζεται από μια κινέζικη γέφυρα, άλλοτε πάλι από κυπαρίσσια, κιόσκια και πάντοτε από κάποιο μεγάλων διαστάσεων αντικείμενο. Τα μαλλιά τους τα κρύβουν με μια κορδέλα από μουσελίνα, φορώντας από πάνω τη βαρδαριώτικη καλύπτρα, όπου στερεώνουν ένα κόκκινο σκουφί, κάτι σαν δίχτυ για τα μαλλιά, διακοσμημένο με τσεκίνια και μπιχλιμπίδια, που τους φτάνει μέχρι τα λαγόνια.Στα προϊόντα καλλωπισμού τους συμπεριλαμβάνονταν, εκτός από το κόκκινο και άσπρο φτιασίδι, όπου ανακάτευαν συχνά κι ένα γυαλιστερό λούστρο, τα βαζάκια με τα ψιμύθια και τα κοκκινάδια, καθώς και λίγο χρυσό για να τονίζει τα χαρακτηριστικά τους. (Pouqueville, τόμ. ΙΙΙ, σ. 80-82)

Σε ολόκληρη την Μακεδονία παινεύουν τα γλυκίσματα της Σιάτιστας, προπάντων τις πίτες της από φύλλο, που τις στέλνουν ακόμη και στην Ήπειρο. Το ίδιο ξακουστά είναι και τα κρασιά της. (Pouqueville, τόμ. ΙΙΙ, σ. 82)

Για να φτάσουμε από τη Σιάτιστα στην Ήπειρο ανεβαίνουμε αντίθετα προς το ρεύμα του Ρεδία, μέχρι τις πηγές του πάνω στην Πίνδο. (Pouqueville, τόμ. ΙΙΙ, σ. 97)

Δεν υπάρχει περιεχόμενο για τον συγκεκριμένο περιηγητή για να καταχωρηθεί.