• Στις νοτιο-δυτικές περιοχές της Μακεδονίας τα ένοπλα σώματα είναι σχεδόν αποκλειστικά Ελληνικά.Τα σώματα αυτά προστατεύοντας τους χωρικούς και τα χωριά που ανήκαν θρησκευτικά και πολιτικά στο Ορθόδοξο δόγμα είχαν κερδίσει ως διάδοχοι των Κλεφτών και των Αρματολών του πολέμου της ανεξαρτησίας τη συμπάθεια του Ελληνικού πληθυσμού.Σε ηγετική ομάδα της περιοχής αναδείχθηκε αυτή του Καταραχιά που είχε επεκτείνει τη δράση της από τους πρόποδες του Ολύμπου ως τις πηγές του Βαρδάρη.Στο δρόμο από το Βλαχολίβαδο προς Μοναστήρι δεν υπάρχει ούτε ένα μουσουλμανικό,βλάχικο ή βουλγάρικο χωριό που να μην έχει να διηγηθεί ένα περιστατικό απειλών ή πράξεων βίας.Ο Καταραχιάς ξεχώριζε και για την αγριότητα και βιαιότητά του.Τα επόμενα δυο περιστατικά το αποδεικνύουν: Στη Χρούπιστα ένα χωριό με μεικτό πληθυσμό –μια μέρα απόσταση από την Κοζάνη-έφτασε ο Καταραχιάς με τους άνδρες του τη νύχτα της 30ης Οκτωβρίου και επιτέθηκε στο σπίτι του Μουφτή,που βρισκόταν λίγο έξω από το χωριό.Ο Μουφτής έλειπε αλλά στο σπίτι υπήρχε το σημαντικό ποσό των 3.000 λιρών που είχε προέλθει από την πώληση γης.Ο Καταραχιάς καρπώθηκε αμέσως αυτό το μεγάλο ποσό και παρόλο που είχε απαλλαγεί από την τροχοπέδη της απληστίας, εντούτοις προχώρησε με τον πιο ειδεχθή τρόπο στην εκτέλεση των τριων άτυχων παιδιών του Μουφτή, τα οποία ήταν μόνα στο σπίτι με έναν ηλικιωμένο υπηρέτη.Τα πτώματα δυο αγοριών και ενός κοριτσιού επτά, εννιά και δώδεκα ετών, αντίστοιχα, βρέθηκαν το επόμενο πρωί κομμένα σε κομμάτια και έφεραν ίχνη της πιο αποτρόπαιης μεταχείρισης. (Chirol, σσ. 82-83)
  • Σε απόσταση επτά ωρών από το Μοναστήρι βρίσκεται το μικρό αλλά ακμαίο Βλαχο-βουλγαρικό χωριό Μηλόβιστα.Μια Κυριακή πρωί που οι κάτοικοι βρίσκονταν στην εκκλησία, έφτασε ο Καταραχιάς με τους άνδρες του στο χωριό και τοποθέτησε κάποιους δικούς του έξω από την εκκλησία.Ο αρχηγός,ο οποίος θεωρώ ότι είναι Έλληνας λιποτάκτης,επιβλητικός μέσα στη στολή ψευδο-Αλβανού καπετάνιου που ήταν καλυμμένη από χρυσό προχώρησε μέσα στο ναό με τον εξίσου οπλισμένο υπασπιστή του κρατώντας το Μαρτίνι του και ακολουθούμενος από μια δωδεκάδα άνδρες οπλισμένους ως τα δόντια.Όσο διήρκησε η Θεία Λειτουργία παρακολούθησε με κατάνυξη και έλαβε γονατιστός την ευλογία που στο τέλος της ιερής διαδικασίας ο ιερέας δίνει στο ποίμνιό του.Τότε ο Καταραχιάς πληροφόρησε τους έντρομους χωρικούς ότι ήταν αιχμάλωτοί του και ότι θα διάλεγε οχτώ από αυτούς που θα τους έπαιρνε μαζί του ως ομήρους στα βουνά εως ότου οι συγχωριανοί τους στείλουν 3.000 χρυσές λίρες για να τους ελευθερώσουν.Ο Καταραχιάς διάλεξε οχτώ αιχμαλώτους-άνδρες, γυναίκες και παιδιά- και τους υπόλοιπους τους άφησε να φύγουν από την εκκλησία περνώντας ανάμεσα από την οπλισμένη ομάδα του.Το σώμα του αφού φόρτωσε τους αιχμαλώτους στα άλογα ,τράπηκε σε φυγή.Μέσα σε δέκα μέρες οι δυστυχείς κάτοικοι της Μηλόβιστας κατάφεραν να συγκεντρώσουν περίπου 200 λίρες και δυο νέοι άνδρες που είχαν στενούς συγγενείς μεταξύ των ομήρων δέχτηκαν να μεταφέρουν τα χρήματα αυτά στη συνάντηση με τον καπετάνιο.Αφού συνάντησαν μια ομάδα φρουρών του Καταραχιά,περπάτησαν για δυο μέρες ώσπου να φτάσουν στο κρησφύγετο του αρχηγού και μέτρησαν τα χρήματα στα χέρια του καπετάνιου.Το ποσό ήταν πολύ μικρό για τον Καταραχιά και αφού τους έδωσε πίσω τα χρήματά τους, τους είπε να γυρίσουν στο χωριό,εφόσον όπως είπε δεν του άρεσε να παίζουν μαζί του και πως δεν πρόκειται να κάνει ούτε ένα βήμα πίσω στις απαιτήσεις του.Ο ίδιος είχε τηρήσει τη συμφωνία και οι όμηροι ήταν σώοι και ασφαλείς ενώ η άλλη πλευρά είχε αθετήσει τη συμφωνία.Διέταξε τότε να παρουσιαστούν μπροστά στους απεσταλμένους του χωριού οι όμηροι και καθώς περνούσαν με το σπαθί του έκοψε το κεφάλι ενός ηλικιωμένου άνδρα ενώπιον του τρομοκρατημένου γιου και ανιψιού του.Έπειτα είπε στους χωρικούς να φύγουν και να πουν στους υπόλοιπους κατοίκους της Μηλόβιστας τι είδαν,ώστε κανείς να μην αμφισβητεί πλέον τη σοβαρότητά του και να μην τολμήσει ποτέ κανείς να τον κάνει να περιμένει.Οι δυο απεσταλμένοι έφτασαν με μια αντιπροσωπεία στο Μοναστήρι για να ζητήσουν βοήθεια για το πρόβλημά τους από την κυβέρνηση. (Chirol, σσ. 83-85)
  • Σε άλλες περιπτώσεις ,ωστόσο,ο Καταραχιάς εμφανίζεται ως υπερασπιστής της αληθινής Ορθόδοξης πίστης λεηλατώντας βουλγαρικά χωριά και δολοφονώντας σχισματικούς ιερείς. (Chirol, σσ. 85-86)